ৰিজাৰ্ভ বেংকে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ মোকাবিলা কৰা বাদ দিছে নেকি?

ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেঙ্ক (আৰবিআই) আজি এক কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ এক বিৰল উদাহৰণ হিচাপে পৃথক হৈ আছে যিমহামাৰীৰ পিছৰ যুগত সূতৰ হাৰ বৃদ্ধি পৰিহাৰ কৰিছে আৰু বৰ্ধিত মুদ্ৰাস্ফীতি স্বত্বেও সূতৰ হাৰহে কমাইছে।

যিহেতু ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেঙ্কৰ মুদ্ৰা নীতি সমিতিয়ে ইয়াৰ শেহতীয়া সূতৰ হাৰ নীতি নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ 6-8 এপ্ৰিলৰ পৰা বৈঠক তৈয়াৰ কৰে, ৰিপ'ৰ্টাৰ্ছ কালেক্টিভ (টিআৰচি) আৰু আল জাজিৰাৰ দ্বাৰা পৰ্যালোচনা কৰা চৰকাৰী নথিপত্ৰই দেখুৱাইছে যে বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে মুদ্ৰা নীতিত এক অন্তৰ্নিহিত "এস্কেপ ক্লজ" হিচাপে যি ব্যৱহাৰ কৰে তাক ব্যৱহাৰ কৰি আৰবিআইয়ে এতিয়ালৈকে সূতৰ হাৰ কম ৰাখিছে,  যিয়ে মুদ্ৰাস্ফীতিক ৪ শতাংশৰ নিৰ্দিষ্ট লক্ষ্যতকৈ ওপৰলৈ উঠিবলৈ অনুমতি দিয়ে।

এই প্ৰক্ৰিয়াটোত, চৰকাৰে কম খৰচত বজাৰৰ পৰা অতি প্ৰয়োজনীয় পুঁজি ধাৰ ল'বলৈ সক্ষম হৈছে কিয়নো আৰ.বি.আই.-ক সাৰ্বভৌম ঋণ পৰিচালনা কৰাৰ দায়িত্বও দিয়া হৈছে।

টি.আৰ.চি.-য়ে এই সম্পৰ্কীয় নথিপত্ৰসমূহ তথ্যৰ অধিকাৰ আইনৰ অধীনতপাইছে আৰু  কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ ওপৰত মোডী চৰকাৰৰ প্ৰভাৱৰ তিনি টা অংশৰ অনুসন্ধানমূলক লেখনি  প্ৰকাশ কৰিছে।

ডিচেম্বৰ 2021-ৰ বৈঠকত, আৰ.বি.আই.-ৰ এম.পি.চি.-য়ে সূতৰ হাৰ অপৰিৱৰ্তিত ৰাখি কয় যে অৰ্থনৈতিক পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে "নিৰন্তৰ নীতিসমৰ্থন"ৰ প্ৰয়োজন আৰু ই "মুদ্ৰাস্ফীতিৰ গতিশীলতাৰ ওপৰত সতৰ্ক হৈ থকাৰ সময়ত বিকাশৰ সংকেতবোৰ দৃঢ়ভাৱে সোমাই যোৱালৈ অপেক্ষা কৰিব"। ফেব্ৰুৱাৰী 2022-ত, আৰ.বি.আই.-য়ে "ওমাইক্ৰন আৰু গোলকীয় স্পিলঅভাৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত অনিশ্চয়তা" আৰু এক নিয়ন্ত্ৰণযোগ্য মুদ্ৰাস্ফীতিৰ দৃষ্টিভংগী উল্লেখ কৰি পুনৰ ইয়াৰ মুদ্ৰা নীতিৰ স্থিতি সলনি কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰি পৰ্যবেক্ষকসকলক আচৰিত কৰিছিল।

এই সিদ্ধান্তবোৰে নীতি বিশ্লেষকসকলৰ মাজত বিতৰ্কৰ সৃষ্টি কৰিছে, যাৰ কিছুমানে ইয়াক আৰবিআইয়ে ইয়াৰ বিকাশ আৰু ৰাজহুৱা ঋণ ব্যৱস্থাপনাৰ অন্যান্য উদ্দেশ্যবোৰক অধিক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ প্ৰমাণ হিচাপে লৈছিল। যিহেতু আৰ.বি.আই.-য়ে চৰকাৰৰ বাবে ধাৰ লয়, কম সূতৰ হাৰে চৰকাৰক বজাৰৰ পৰা কম হাৰত ধন সংগ্ৰহ কৰাত সহায় কৰে।

দাসে তেওঁৰ ৰাজহুৱা বিবৃতিত কেন্দ্ৰীয় বেংকে অৰ্থনৈতিক বিকাশক অগ্ৰাধিকাৰ দিছে বুলি বজাই ৰাখি এমপিচিৰ সিদ্ধান্তক ন্যায়সঙ্গত কৰিছে।

নেচনেল ইনষ্টিটিউট অৱ পাব্লিক ফাইনেন্স এণ্ড পলিচী (এনআইপিএফপি)ৰ জ্যেষ্ঠ ফেলো ৰাধিকা পাণ্ডেয়ে কয়, "যদিও ইয়াৰ মুখত আৰবিআইয়ে কয় যে বিকাশ হৈছে এক অগ্ৰাধিকাৰ, আমি অনুভৱ কৰোঁ যে এইটো মুখ্যতঃ তেওঁলোকৰ ঋণ ব্যৱস্থাপনা দায়বদ্ধতাই তেওঁলোকক সূতৰ হাৰ বৃদ্ধি কৰাত বাধা দিছে।"

তেওঁ লগতে কয়, "আৰবিআইয়ে অন্ততঃ স্বীকাৰ কৰিব লাগিছিল যে মুদ্ৰাস্ফীতি বৃদ্ধি পাইছে।" পাণ্ডে হৈছে তেওঁলোকৰ ভিতৰত যিসকলে ভাৰতৰ মুদ্ৰাস্ফীতি-লক্ষ্যমুদ্ৰা নীতিৰ পৰিকাঠামোৰ খচৰা তৈয়াৰ কৰাত সহায় কৰিবলৈ বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰিছিল।

বিশ্বজুৰি মুদ্ৰাস্ফীতি ৰৈ যোৱাৰ মাজত, কেন্দ্ৰীয় বেঙ্কবোৰে সহজ ধন নীতি বোৰ বন্ধ কৰি দিছে। বেঙ্ক অফ ইংলেণ্ডে শেহতীয়াকৈ একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে সূতৰ হাৰ বৃদ্ধি কৰিছে, আনহাতে মাৰ্চত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ফেডাৰেল ৰিজাৰ্ভে এই বছৰৰ বাবে পৰিকল্পিত ছয়টা হাৰ বৃদ্ধিৰ ভিতৰত প্ৰথমটো কৰিছে। আনকি ব্ৰাজিল, মেক্সিকো, দক্ষিণ আফ্ৰিকা, চিলি, ৰাছিয়াৰ উদীয়মান বজাৰৰ কেন্দ্ৰীয় বেংকবোৰেও কিছুমানৰ নাম ল'বলৈ হাৰ বৃদ্ধি কৰা আৰম্ভ কৰিছে, মূল্যৰ স্থিৰতাক তেওঁলোকৰ প্ৰাথমিকতা হিচাপে ৰাখি।

কিন্তু ভাৰততে নহয়, য'ত ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন যুদ্ধৰ আগতে একেৰাহে পাঁচ মাহ ধৰি মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ বৃদ্ধি হৈ আছে। ২০২২ চনৰ জানুৱাৰীত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ ৬.১ শতাংশ আৰু পৰৱৰ্তী মাহত ৬.০৭ শতাংশত উপনীত হৈছিল। আৰু মূল্য বৃদ্ধি অব্যাহত থাকিব বুলি আশা কৰা হৈছে। জাপানী ব্ৰোকাৰেজ ফাৰ্ম নোমুৰা হোল্ডিংছ ইঙ্কে প্ৰকল্প কৰিছে যে এই এপ্ৰিলত আৰম্ভ হোৱা বিত্তীয় বৰ্ষত মুদ্ৰাস্ফীতি 6.2 শতাংশত উপনীত হ'ব, যি ইন্ধনৰ উচ্চ মূল্য, বৰ্ধিত ফাৰ্ম ইনপুট ব্যয় আৰু সামগ্ৰীৰ মূল্যৰ বাবে আৰবিআইৰ 4.5 শতাংশৰ আকলনতকৈ যথেষ্ট অধিক। বিশ্লেষকসকলে আশা কৰে যে আৰবিআইয়ে আগন্তুক মুদ্ৰা নীতি বৈঠকত ইয়াৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ পূৰ্বানুমান সলনি কৰিব। 

বৰ্ধিত সাৰ্বভৌম ঋণ

সূতৰ হাৰ বৃদ্ধি নকৰি, কেন্দ্ৰীয় বেঙ্কে ফেডাৰেল চৰকাৰক ইয়াৰ ঋণ লোৱাৰ ব্যয় কম ৰখাত সহায় কৰে।

ভাৰত চৰকাৰে ২০২২-২৩ বৰ্ষত ১৫ ট্ৰিলিয়ন টকা (২০০ বিলিয়ন ডলাৰ) ধাৰ লোৱাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে, যি ২০২১-২২ বৰ্ষত ১০.৫ ট্ৰিলিয়ন টকা (১৪০ বিলিয়ন ডলাৰ) আৰু ২০২০-২১ বৰ্ষত ১২.৬ ট্ৰিলিয়ন টকা (১৬৫ বিলিয়ন ডলাৰ) আছিল।

2015 চনত মুদ্ৰাস্ফীতিলক্ষ্য কৰিবলৈ এক নতুন মুদ্ৰা নীতি ব্যৱস্থা আৰম্ভ কৰাৰ সময়ত, নীতি নিৰ্মাতাসকলে আৰ.বি.আই.-ৰ নীতিগত উদ্দেশ্যত স্বাৰ্থৰ সংঘাত পৰিহাৰ কৰিবলৈ ঋণ ব্যৱস্থাপনা এটা পৃথক সংস্থালৈ প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছিল।

"আন্তৰ্জাতিক অভিজ্ঞতা আৰু বিশেষজ্ঞ সমিতিৰ পৰামৰ্শৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, এয়া স্পষ্ট যে মুদ্ৰা নীতি আৰু ঋণ ব্যৱস্থাপনা কাৰ্যৰ মাজত এক অন্তৰ্নিহিত সংঘাত আছে," তেতিয়াৰ প্ৰধান অৰ্থনৈতিক উপদেষ্টা ইলা পাটনায়কে 11 ফেব্ৰুৱাৰী, 2015 তাৰিখৰ এক আভ্যন্তৰীণ টোকাত কৈছিল। "সেয়েহে, আৰ.বি.আই. আইনৰ পৰা ৰাজহুৱা ঋণ ব্যৱস্থাপনা কাৰ্য টো নিৰ্মাণ নোহোৱালৈকে আৰ.বি.আই. আইনত মুদ্ৰা নীতিৰ উদ্দেশ্যঅন্তৰ্ভুক্ত কৰিব নালাগে।"

ভাৰত চৰকাৰে ঋণ ব্যৱস্থাপনা সংস্থা এটা স্থাপন কৰিবলৈ আইনত পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰস্তাৱ দি আৰু চৰকাৰী বণ্ড বজাৰৰ তদাৰক আৰবিআইৰ পৰা মূলধন বজাৰ নিয়ন্ত্ৰক, চিকিউৰিটিজ এণ্ড এক্সচেঞ্জ ব'ৰ্ড অফ ইণ্ডিয়া (ছেবি)লৈ স্থানান্তৰ কৰি এই বিসংগতি সমাধান কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। কিন্তু আৰবিআইয়ে ইয়াৰ ঋণ ব্যৱস্থাপনা ভূমিকা ত্যাগ কৰাত আপত্তি কৰাৰ পিছত ই প্ৰস্তাৱটো প্ৰত্যাহাৰ কৰিছিল।

এন.আই.পি.এফ.পি.-ৰ পাণ্ডেয়ে কৈছিল যে আৰ.বি.আই.-য়ে যিবোৰ একাধিক উদ্দেশ্যৰ সৈতে জড়িত, বিশেষকৈ সাৰ্বভৌম ঋণ পৰিচালনা কৰা, অৰ্থনীতিৰ বাবে ভাল নহয় আৰু "যদি এই মুহূৰ্তত মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্রণ কৰা নহয়, মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা বোৰ সোমাই যাব আৰু মূল্য নিয়ন্ত্ৰণ কৰা কঠিন হ'ব"।

অৱশ্যে, এমপিচিৰ এজন বাহ্যিক সদস্য জয়ন্ত আৰ বৰ্মাই কৈছিল যে ঋণ ব্যৱস্থাপনা সূতৰ হাৰ নিৰ্ণয় কৰাৰ কাৰক নহয় আৰু কোনো স্বাৰ্থৰ সংঘাত নাই কিয়নো সমিতিৰ আধা সদস্য বাহিৰৰ বিশেষজ্ঞ।

"মই ধৰি ল'ব বিচাৰো যে এমপিচিত বহি থকা আৰবিআইৰ জ্যেষ্ঠ কৰ্মকৰ্তাসকলৰ তেওঁলোকৰ এমপিচি ভূমিকাক তেওঁলোকৰ আৰবিআইভূমিকাৰ পৰা পৃথক ৰাখিবলৈ বৌদ্ধিক অখণ্ডতা আৰু বিশেষত্বগত নিপুণতা আছে, আৰু তেওঁলোকে কেৱল এমপিচিক অৰ্পণ কৰা আইনী আদেশৰ আধাৰত এমপিচিত ভোট দিব," বৰ্মাই কয়। "তদুপৰি, এমপিচিৰ আধা অংশ স্বতন্ত্ৰ বাহ্যিক সদস্যৰে গঠিত যিসকল এনেদৰে বিবাদিত নহয়।" (তেওঁৰ সম্পূৰ্ণ সঁহাৰি ইয়াত আছে।)

বিত্ত মন্ত্ৰালয় আৰু আৰবিআইয়ে আল জাজিৰাৰ প্ৰশ্নৰ এখন তালিকাৰ উত্তৰ দিয়া নাছিল।

Different priorities

২০২১ চনৰ ৮ ডিচেম্বৰত মুদ্ৰা নীতি ঘোষণাৰ পিছত সাংবাদিকৰ সৈতে এক পৰম্পৰাগত বৈঠকত এজন সাংবাদিকে ৰাজ্যপাল দাসক এটা পোনপটীয়া, তথাপিও গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্ন সুধিছিল: "ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় বেংক, বিকাশ বা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ বাবে অগ্ৰাধিকাৰ কি হ'ব লাগে?"

"মই মোৰ বিবৃতিত স্পষ্টভাৱে উল্লেখ কৰাৰ দৰে, এই পৰ্যায়ত আৰবিআইৰ সৰ্বাধিক অগ্ৰাধিকাৰ হৈছে বিকাশৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণ," দাসে কয়। "আৰু সমান্তৰালভাৱে, মই কৈছো যে মূল্যৰ স্থিৰতাও আমাৰ চিন্তাৰ বিষয়। সেয়েহে, এই মুহূৰ্তত, মূল্যৰ স্থিৰতাৰ প্ৰতি দৃষ্টি নিদিয়াকৈ, আমি বিকাশক সৰ্বাধিক অগ্ৰাধিকাৰ দিম।"

দাস অনিয়ন্ত্ৰিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ বিৰুদ্ধে যুক্তিত ভালদৰে পৰিচিত। 2016 চনত, দাসে, অৰ্থনৈতিক পৰিক্ৰমা সচিব হিচাপে, মুদ্ৰা নীতিৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি কেবিনেট নোট প্ৰস্তুত কৰাত জড়িত আছিল। কেবিনেট ৰ টোকাটোত এইদৰে কোৱা হৈছে: "মুদ্ৰা নীতিৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু মুখ্য উদ্দেশ্য হ'ব লাগিব মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা কঢ়িয়াবলৈ আৰু মুদ্ৰাস্ফীতিৰ আকাংক্ষিত স্তৰৰ পৰা বিচ্যুতি দূৰ কৰা।"

ভাৰতীয় আইনত কোৱা হৈছে যে "মুদ্ৰা নীতিৰ প্ৰাথমিক উদ্দেশ্য হৈছে বিকাশৰ উদ্দেশ্যৰ কথা মনত ৰাখি মূল্যৰ স্থিৰতা বজাই ৰখা"। অৱশ্যে, 2018 চনত দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত, দাসে বাৰে বাৰে জোৰ দি আহিছে যে কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ বাবে মূল্য স্থিৰতাতকৈ অৰ্থনৈতিক বিকাশক সমৰ্থন কৰাটো সমানে বা অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ, আনকি যেতিয়া অৰ্থনীতি পুনৰুদ্ধাৰৰ পথলৈ ঘূৰি আহিছে, যেনে কৈ ছে, কিন্তু মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ বৃদ্ধি হৈ আছে।

দাসৰ অধীনত, এম.পি.চি.-য়ে 2019 চনত ক্ৰমান্বয়ে পাঁচটা তীক্ষ্ণ সূতৰ হাৰ হ্ৰাস কৰি অৰ্থনীতিত ধন যোগান ধৰা আৰম্ভ কৰিছিল। মুঠতে, আৰ.বি.আই.-য়ে ফেব্ৰুৱাৰী 2019 আৰু ফেব্ৰুৱাৰী 2020-ৰ ভিতৰত ৰেপো ৰেট হ্ৰাস কৰে – বেঙ্কবোৰে আৰ.বি.আই.-ৰ পৰা ধাৰ লোৱা হাৰ - ফেব্ৰুৱাৰী 2019 আৰু ফেব্ৰুৱাৰী 2020-ৰ ভিতৰত অভিলেখ 135 বেছিছ পইণ্ট (100 বেছিছ পইণ্ট ৰ সমান 1 শতাংশ বিন্দু)। মহামাৰী আৰম্ভ হোৱাৰ লগে লগে, দাসে কেন্দ্ৰীয় বেঙ্কে বিকাশত সহায় কৰিবলৈ "যি প্ৰয়োজন ীয়" কৰিব বুলি ঘোষণা কৰি ঢিলা নীতি অব্যাহত ৰখাৰ ইংগিত দিছিল। উচ্চ স্তৰৰ মুদ্ৰাস্ফীতি স্বত্বেও আৰ.বি.আই.-য়ে 2020 চনত সূতৰ হাৰ 115 বেছিছ পইণ্ট হ্ৰাস কৰি সৰ্বকালৰ নিম্নতম 4 শতাংশলৈ হ্ৰাস কৰিছে।

দাসে গ্ৰহণ কৰা বিভিন্ন দৃষ্টিভংগীৰ এটা মুখ্য কাৰণ হ'ল আইনত সন্নিবিষ্ট মুদ্ৰা নীতিৰ উদ্দেশ্যবোৰ ব্যাখ্যা কৰাৰ পাৰ্থক্য, বিশেষজ্ঞসকলে কয়।

কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আন্তৰ্জাতিক আৰু ৰাজহুৱা বিষয়ৰ সহকাৰী অধ্যাপক ৱিলেম এইচ বুইটাৰে কৈছিল যে দাসৰ অধীনত আৰবিআইয়ে হয় "প্ৰকৃত অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপক মূল্য স্থিৰতাতকৈ প্ৰকৃত অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপক অধিক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা, বা ই সন্মুখীন হোৱা মুদ্ৰাস্ফীতি প্ৰত্যাহ্বানৰ তীব্ৰতা আৰু স্থিৰতাক হ্ৰাস কৰিছে"।

মহামাৰী

মহামাৰী ৰখাৰ সময়ত বিশ্বৰ বেছিভাগ ঠাইত মুদ্ৰাস্ফীতি হ্ৰাস হোৱা স্বত্বেও, ভাৰতৰ মূল্য বৃদ্ধি উচ্চ হৈ আছিল – এপ্ৰিল 2020 ৰ পৰা মাৰ্চ 2021 লৈ বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে গড় 6.2 শতাংশ – যোগান-ফালৰ বাধা আৰু চৰকাৰৰ কৰ ইন্ধনৰ পদক্ষেপৰ দ্বাৰা ইন্ধন যোগান ধৰা।

মহামাৰীৰ পিছৰ পৰা অনুষ্ঠিত সকলো এমপিচি বৈঠকত, কেন্দ্ৰীয় বেংকে কৈছে যে ই "দীৰ্ঘম্যাদী ভিত্তিত বিকাশ পুনৰুজ্জীৱিত আৰু বাহাল ৰখাৰ বাবে প্ৰয়োজন ীয় লৈকে অনুকূল স্থিতি অব্যাহত ৰাখিব" আৰু অৰ্থনীতিৰ ওপৰত চিঅ'ভিআইডি-19ৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিব "আৰু মুদ্ৰাস্ফীতি লক্ষ্যৰ ভিতৰত থকাটো নিশ্চিত কৰিব"। এক অনুকূল স্থিতিয়ে সূতৰ হাৰ হ্ৰাসৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় বেংকটো মুকলি থাকিব বুলি সূচায়।

এইটো অক্টোবৰৰ পৰা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ বৃদ্ধি হোৱা স্বত্বেও যিহেতু অৰ্থনীতিয়ে মহামাৰীৰ পৰা উভতি আহিছে।

এমপিচিৰ সকলো সদস্যই এই স্থিতিৰ সৈতে স্বাচ্ছন্দ্যবোধ নকৰে।

২০২০ চনৰ আগষ্টত এমপিচিত যোগদান কৰা বৰ্মাই আৰবিআইয়ে অৰ্থনৈতিক বিকাশক সৰ্বাধিক চিন্তাৰ বিষয় কৰি তোলাত আপত্তি জনাইছে।

"এমপিচি এতিয়া মুদ্ৰাস্ফীতিৰ বিষয়ে চিন্তিত নহয় আৰু কেৱল বিকাশৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে বুলি ভুল ধাৰণা সৃষ্টি কৰি, এমপিচিয়ে অজানিতে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰত্যাশা বোৰ নিষ্ক্ৰিয় হোৱাৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে," সমবেত হোৱাৰ মিনিটঅনুসৰি, সমিতিৰ আগষ্ট 2021 ৰ বৈঠকত বৰ্মাই কয়।

বৰ্মাই তেতিয়াৰ পৰা আৰ.বি.আই.-ৰ অনুকূল স্থিতিৰ পৰা অসন্মতি প্ৰকাশ কৰিছে, যাৰ ফলত এম.পি.চি.-য়ে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্যৰ প্ৰতি ইয়াৰ প্ৰতিশ্ৰুতি "স্থিৰ পদক্ষেপ"ৰ দ্বাৰা প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব, যি নিম্ন সূতৰ হাৰ দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে বজাই ৰখাত সহায় কৰিব, "যাৰ দ্বাৰা অৰ্থনৈতিক পুনৰুদ্ধাৰত সহায় কৰিব"।

Government’s policy signal

2016 চনত, যেতিয়া ই মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি আছিল, চৰকাৰে, আৰবিআই, ইয়াৰ প্ৰাক্তন গভৰ্ণৰ আৰু কেইবাটাও বিশেষজ্ঞ সমিতিৰ সৈতে পৰামৰ্শ কৰাৰ পিছত সিদ্ধান্ত লৈছিল যে যদি মূল্য 4 শতাংশত বৃদ্ধি হয়, ই প্ৰকৃততে অৰ্থনীতিক ইয়াৰ আটাইতকৈ দক্ষ গতিত বিকাশ হ'বলৈ দিব। তাতকৈ ওখ যিকোনো বস্তুৱে লগে লগে সাধাৰণ ভাৰতীয়সকলৰ ৱালেটত আঘাত কৰিব।

"4 শতাংশ +//(-) 2 শতাংশৰ লক্ষ্যই আৰবিআইক পৰ্যাপ্ত নমনীয়তা প্ৰদান কৰিব। যিকি নহওঁক, চিপিআইৰ মুদ্ৰাস্ফীতি 6 শতাংশতকৈ অধিক (4 শতাংশ + 2 শতাংশ) গ্ৰহণযোগ্য নহ'ব," দাসে জুলাই 2016 ত বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ এখন ফাইলত লিখিছিল।

পৰৱৰ্তী পাঁচ বছৰৰ বাবে ২০২১ চনৰ মাৰ্চমাহত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্যৰ বিষয়ে আলোচনা কৰোঁতে, বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে বিশেষ পৰিস্থিতিত পলায়নৰ ধাৰা থাকিব লাগে নে নাই সেই বিষয়ে আলোচনা কৰিছিল, টিআৰচি আৰু আল জাজিৰাৰ দ্বাৰা পৰ্যালোচনা কৰা নথিপত্ৰসমূহে দেখুৱাইছে। চেক গণৰাজ্য আৰু ৰোমানিয়াত তেওঁলোকৰ কেন্দ্ৰীয় বেংকসমূহক অৰ্থনৈতিক আঘাতৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্য স্থগিত ৰাখিবলৈ আনুষ্ঠানিক পলায়নৰ ধাৰা আছে।

বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছিল যে, যদিও আইনত লিখা হোৱা নাই, ভাৰতৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্য ইতিমধ্যে কেন্দ্ৰীয় বেংকবোৰৰ দৰে একেধৰণে পৰিচালিত হৈছে যিহেতু ই বিভিন্ন পৰিসংখ্যাৰ বাবে অনুমতি দিছিল, "কাৰ্যকৰীভাৱে পলায়নৰ ধাৰাৰ সৈতে লক্ষ্য ৰখাৰ সৈতে একে"। বেছিভাগ দেশৰ এটা পৰিসৰ আছে কিন্তু সাধাৰণতে ইয়াক তেওঁলোকৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্যৰ ওচৰত নিৰ্ধাৰণ কৰে। ভাৰত আৰু তুৰ্কী হৈছে একমাত্ৰ দুখন দেশ য'ত দুয়োদিশত পৰিসৰ ২ শতাংশৰ সমান।

তদুপৰি, বেছিভাগ দেশৰ বিপৰীতে, য'ত যদি মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্য এমাহৰ বাবেও হেৰুৱায়, ইয়াক কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ কাৰিকৰী বিফলতা বুলি গণ্য কৰা হয়, ভাৰতে লক্ষ্যটো "বিফলতা" হিচাপে যোগ্যতা অৰ্জন কৰাৰ আগতে একেৰাহে তিনিটা ত্ৰিমাহৰ বাবে হেৰুৱাবলৈ অনুমতি দিয়ে। 25 ফেব্ৰুৱাৰী, 2021 তাৰিখৰ বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ এক টোকা অনুসৰি, এই দুটা মুদ্ৰা নীতিৰ বিশেষত্ব "পলায়নৰ ধাৰাৰ সৈতে নমনীয় ব্যৱস্থা থকাৰ সমতুল্য" বুলি গণ্য কৰিব পাৰি।

২০১৯ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ২০২২ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীলৈকে ২২ মাহৰ ভিতৰত মাত্ৰ পাঁচমাহত মুদ্ৰাস্ফীতি কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ লক্ষ্য৪ শতাংশৰ ওপৰত ঘূৰি আছে। ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষৰ বাবে সামগ্ৰী আৰু তেলৰ মূল্য বৃদ্ধিহোৱাৰ বাবে ই অনাগত মাহত আৰু অধিক বৃদ্ধি পাব বুলি আশা কৰা হৈছে।

মাৰ্চৰ শেষৰ ফালে, দাসে কৈছিল যে শেহতীয়া মাহবোৰৰ 6 শতাংশতকৈ অধিক মুদ্ৰাস্ফীতি "অস্থায়ী" আছিল আৰু কেন্দ্ৰীয় বেঙ্কে ইয়াৰ মুদ্ৰা নীতিৰ স্থিতি কঠোৰ নকৰাৰ পদক্ষেপক "অকাল চাহিদা সংকোচন" বিপৰীত হ'ব বুলি যুক্তি দি প্ৰতিৰোধ কৰিছিল।

অৱশ্যে কলম্বিয়াৰ বুইটাৰে কৈছিল যে এনে ধৰণৰ দৃষ্টিভংগী ভুল আছিল।

তেওঁ কয়, "এই মুদ্ৰাস্ফীতি ক্ষণস্থায়ী বা অস্থায়ী নহয় বুলি স্বীকাৰ কৰাৰ সময় আহি পৰিছে যে ই হ্ৰস্ব-জীৱন্ত যোগানৰ আঘাত আৰু বিশ্বব্যাপী জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ মূল্য বৃদ্ধিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত নহয়, যাৰ পুনৰাবৃত্তি হোৱাৰ সম্ভাৱনা নাই।" তদুপৰি, যদি আৰবিআই ইয়াৰ মধ্যম্যাদী মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্য 4 শতাংশৰ বিষয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ হয়, "ই এতিয়া ইয়াৰ নীতিগত হাৰ বৃদ্ধি কৰা উচিত", তেওঁ লগতে কয়।

Somesh Jha is a member of The Reporters’ Collective.